رعایت هنجارها، سنتها، آداب و روسوم و قوانین رایج محیطی که در آن زندگی کرده و به کار و فعالیت مشغولیم، میتواند شخصیت سالم، جذاب و پرطرفداری را از ما به نمایش بگذارد.
مشاهدات نشان دادهاند که چهار ویژگی هدفمند بودن، امید داشتن، توکل کردن و شاکر بودن نهتنها در رشد شخصیتی زیبا و مطلوب نقش مهمی دارند، بلکه دارابودن این صفات، بهتنهایی میتوانند متضمن موفقیت همراه با آرامش باشند.
رعایت ارزشهای اخلاقی، فرهنگی و انسانی، شخیصت سالمی را خلق کرده، حتی میتواند بر آندسته از زوایای پنهان شخصیتی که جنبة منفی و ناسازگار داشته و به سبب وراثت یا تأثیرات محیطی، تجربههای ناخوشایند گذشتة خود و اطرافیان نزدیک پدید آمده و بهصورت جبری بر انسان تحمیل میشوند، غلبه کند. مطالعات متعددی نشان دادهاند، کسانیکه به ارزشهای دینی پایبندی بیشتری داشته باشند و در هر لحظه از زندگی به فکر مرگ و آخرت باشند، شخصیت سالمتری داشته و توانایی بالاتری در رشد و بازسازی شخصیت از خود نشان میدهند.
یکی از روشهای مؤثر در ارتقاء شخصیت، جمعگرایی یا عدم کنارهگیری از جمع است. دستیابی به شخصیتی دوستداشتنی با ویژگیهای انسانی مورد قبول جامعه، از راه اجتماعیبودن و اجتماعیشدن شخصیت و پرهیز از انزواطلبی، گوشهگیری و خودمحوری امکانپذیر است. انسان اجتماعی قادر خواهد بود بسیاری از نیازهای طبیعی خود را از طریق برقراری رفتار اجتماعی به اصطلاح "جامعه پسند" تأمین کند.
همچنین، مؤلفههای فرهنگی رایج در شکلگیری شخصیت افراد جامعه، نقش مهمی ایفا میکنند. ازطرفی، چون درنهایت مردم سهم مهمی در تشکیل ساختار چنین مؤلفههایی بهعهده دارند، بنابراین تأثیر و تأثر متقابل فرهنگ و شخصیت مردم بر روی یکدیگر، غیرقابل انکارند.
رفتارهایی که طی زمان برای افراد بهصورت عادت درمیآیند و بخشی از تجربههای زندگانیشان را تشکیل میدهند، در شکلگیری شخصیت و بروز آثار آن، سهم فراوانی دارند. بدیهی است که تغییر رفتار نامطلوب و الگوپذیری از شخصیت انسانهای بزرگ، میتواند در رشد و تعالی شخصیت، بسیار مؤثر باشد.
مسؤولیتپذیری نیز در رشد و تعالی شخصیت بسیار مهم است. کسیکه مسؤولیت اعمال خود را میپذیرد و به آنچه انجام میدهد آگاهی کامل دارد، بهطور مستمر در رشد شخصیت خویش کوشاست.
تطابق حرف با عمل نیز یکی از نشانههای شخصیت سالم و جامعهپسند است. برای بازسازی شخصیت لازم است که به آنچه میگوییم عمل کنیم و حرف و سخنی را بر زبان نرانیم اگر درصدد انجام آن در زندگی نیستیم. پرهیز از دوگانگی در حرف و عمل، شخصیتی واحد خلق کرده و درنهایت، از بروز شخصیتهای چندگانه که برخی از افراد مبتلا به آنند، جلوگیری میکند.
برخورداری از شخصیتی سالم، موفقیت همراه با آرامش را به ارمغان میآورد. رعایت نکات سادة بالا که به صورتهای مختلف مورد تأکید شرع، پیامبر، امامان و بزرگان و اندیشمندان قرار گرفته و برای هر کدام از موارد ذکرشده میتوان انبوهی مصادیق گهربار شاهد آورد، فرد را به سوی پاکی، راستی و آرامش رهسپار کرده و او را در زندگی دنیا سعادتمند خواهد کرد.
پس بهخاطر داشته باشیم که برای دستیازی به موفقیت همراه با آرامش، باید بهطور مستمر شخصیت خود را نوسازی کرده، در رشد و ارتقاء آن کوشا باشیم. رشد و بازسازی مداوم شخصیت، افقهای روشنی از موفقیت پیش روی انسان باز کرده، درهای تازه و جدیدی را برای بهترزیستن و برخورداری از آرامشی پایدار، به روی او خواهد گشود.