گزارش، پروانه امانی:طبق گزارشهای سازمان بهداشت جهانی بیش از 80 میلیون زوج نابارور در جهان وجود دارند.نتایج مطالعات مختلفی که تاکنون در ایران انجام شده است نشان می دهد به طور کلی 15 درصد زوج‌های جوان نابارور هستند که حدود 3 میلیون زوج را تشکیل می‌دهند.

سازمان بهداشت جهانی میزان ناباروری در جهان را حدود 10 تا 15 درصد گزارش کرده است؛ این در حالی است که در ایران این آمارها بیش از 20 درصد است.

نتایج مطالعات مختلفی که تاکنون در ایران انجام شده است،میزان باروری را از 10 تا 24 درصد ذکر کرده‌است.

اگر سالانه در کشور 800 هزار تا یک میلیون ازدواج ثبت شود به تعداد زوج‌های نابارور 150 هزار نفر افزوده می‌شود ،حتی برخی از بررسی‌ها نیز آمار ناباروری در ایران را بین 13 تا 6/18 درصد بیان می‌کند.

به اعتقاد پزشکان نازایی مشکل زنانه نیست بلکه فاکتورهای مردانه نیز در این امر دخالت دارند و حدود 5درصد موارد را شامل می شود . حدود ? 40?درصد ناباروری ناشی از ناتوانی زن، ? 40?درصد آن ناشی از ناتوانی مرد و در ? 20?درصد موارد هر هم زن و هم مرد را شامل می شود .

مهم‌ترین مشکلات در درمان ناباروری هزینه گزاف درمان است .بیمه‌ها چنین هزینه‌هایی را تحت‌ پوشش قرار نمی‌دهند و یکی از دلایل عدم مراجعه به متخصصان زنان و زایمان و نازایی گرانی خدمات درمانی است.

درایران درمان ناباروری تحت‌پوشش خدمات بیمه ای قرار نگرفته است و تنها برخی بیمه‌های تکمیلی آن هم بخشی از هزینه‌های درمان را تحت‌پوشش قرار داده اند. هزینه دارو های درمان ناباروی ماهانه مبلغ زیادی را برای زوجین تحمیل می کند .

هزینه درمان‌های ناباروری‌ در ایران یک پنجم دنیاست و به نسبت سایر کشورها پایین است. این امر موجب شده که از سایر کشورهای جهان برای درمان به ایران سفر کنند .

رییس انجمن باروری و ناباروری ایران در این زمینه می گوید : براساس 21 مطالعه اپیدمیولوژی انجام شده در کشور حدود 13 تا 15 درصد کل زوج های ایرانی نابارور هستند و در حال حاضر حدود 3 میلیون نفر نازا در کشور وجود دارد .

دکتر محمد ابراهیم پارسا نژاد اظهار داشت :مشکلات تخمک گذاری مهمترین علت ناباروری زنان ایرانی است و حدود 13 تا 15 درصد از زوج‌ها در ایران نابارور هستند.

وی اضافه کرد : در ایران 50 مرکز ناباوری خصوصی و دولتی فعال هستند که به زوج ها خدمات خود را ارایه می دهند تا با روش ها و اقدامات علمی بتوانند صاحب فرزند شوند .

وی خاطر نشان کرد : حدود 70 تا 75 درصد زوج هایی که به مراکز درمانی مراجعه می کنند با روش های معمولی درمان می شوند و می توانند باردار شوند و 25 درصد زوج های نابارور به روش های پیشرفته ناباروری و یا روش های کمک ناباروری نیاز دارند .

پارسا نژاد اضافه کرد :برخی از زوج ها برای بچه دار شدن نیاز به جنین اهدایی ، رحم واگذاری ،تخمک اهدایی و سایر روش هایی دارند که از منظر فقهی و حقوقی و روانشناختی نیاز به ملاحظات خاصی دارد .

به گفته رییس انجمن باروری و ناباروری ایران خوشبختانه فقه شیعی از پویایی زیادی برخوردار است و در حال حاضر در بسیاری از موارد احکام فقه شیعی در جهت رفع مشکلات ناشی از ناباروری نظریه های مناسبی را ارایه داده است.

وی با بیان اینکه در ایران تمامی روش های پیشرفته ناباروری به صورت علمی و اصولی انجام می شود خاطر نشان کرد : ایران در منطقه خاورمیانه یکی از کشورهایی است که در زمینه باروری از پیشرفت قابل توجهی برخوردار شده است و در حال حاضر در کشورمان هیچ زوج نابارور برای درمان به خارج از کشور اعزام نمی شود .

پارسا نژاد خاطر نشان کرد :شایعترین علت ناباروری زنان در کشورهای غربی مربوط به اختلالات لوله‌های رحم است که این مشکل ناشی از بی بند و باری‌های جنسی است که در ایران با چنین معضلی روبرو نیستیم .

وی درباره تاثیر مصرف دخانیات و مواد مخدر بر ناباروری اظهار داشت : یکی از عوامل مهم ناباروری در مردان و زنان، مصرف مواد مخدر و دخانیات به ویژه سیگار است. بنابراین سازمان بهداشت جهانی به مردم توصیه می‌کند تا از استعمال دخانیات و مواد مخدر خوداری کنند .

معاون پژوهشی پژوهشگاه فناوری نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی - ابن سینا در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: در حال حاضر تمامی زوج ها می توانند با استفاده از روش های پیشرفته و روش های کمک باروری صاحب فرزند شوند که این به نوع علت ناباروری و روش درمانی بسیار متفاوت بستگی وجود دارد .

وی اضافه کرد :حدود 50 درصد از زوج هایی که لقاح خارج رحم (IVF ) انجام می دهند موفق می شوند یعنی از هر دو نفر که اقدام به این کار می کنند یک نفر نتیجه می گیرد .

دکتر محمد رضا صادقی در زمینه روش های کمک باروری اظهار داشت : در حال حاضر چندین روش درمراکز درمانی ناباروری در ایران انجام می شود یکی از این روش ها (IUI ) است در این روش ها تلقیح اسپرم شسته شده به داخل رحم زن صورت می گیرد .

وی خاطر نشان کرد : امروزه با توجه به پیشرفت علم می توان 10 تا 15 سال جنین منجمد شده را در شرایط خاصی نگهداری کنند و زوجین پس از سالها می توانند مجددا صاحب فرزند شوند .

صادقی ادامه داد: حدود 2تا 3 سال پیش مجلس شورای اسلامی مصوبه "اهدای جنین" را تصویب کرد تا زوجین با استفاده از این روش به صورت حقوقی و قانونی از جنین مناسب و شرعی استفاده کنند .

وی خاطر نشان کرد : در این روش کمک باروری افراد زیادی متقاضی "اهدای جنین " هستند اما اهداء کننده جنین کم است و اصولا اهدای جنین در زمانی صورت می گیرد که سلول ها در مرحله 4 تا 8 سلولی قرار دارد و با چشم دیده نمی شود .

به گفته صادقی در روش اهدای جنین زوجینی انتخاب می شوند که مشکل ژنتیکی نداشته باشند.

وی با اشاره به اینکه استفاده از روش های کمک باروری هزینه زیادی را بر دوش زوجین می گذارد، گفت : در روش لقاح خارج از رحم (IVF ) می توان 2 تا 3 بار این روش را در بیمار تکرار کرد و اگر نتیجه نگرفت از دیگر روش های کمک ناباروری باید استفاده کرد .

معاون پژوهشی پژوهشگاه فناوری نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی - ابن سینا افزود : یکی دیگر از روش ها تزریق اسپرم توسط سوزن به تخمک است که بیشتر زمانی انجام می شود که تعداد اسپرم مرد کم بوده و لوله انتقال دهنده اسپرم بسته شده باشد .

صادقی گفت :تجهیزات پیشرفته و علمی آزمایشگاه ها در ایران این امکان را داده است که این روش ها به سرعت و با دقت بیشتری در محیطها ی آزمایشگاهی انجام شود و در زمان مناسب برای زوجین مورد استفاده قرار گیرد .

وی به مقوله تحقیقات گسترده در این خصوص اشاره کرد و گفت : ما درایران نیازمند تحقیقات علمی در خصوص روش های ناباروری هستیم تا بتوانیم موفقیت های بیشتری را کسب کنیم که این تحقیقاتی هزینه فوق العاده بالایی دارد .

صادقی با بیان اینکه سالانه تعداد قابل توجهی بیمار از خارج از کشور برای درمان ناباروری به پژوهشگاه ابن سینا مراجعه می کنند می گوید : این بیماران از کشورهای عربی و کشورهای همسایه به ایران عزیمت می کنند و تحت نظر پزشکان ایرانی معالجه می شوند به طوری که حدود 60 تا 70 درصد هموطنان ایرانی مقیم خارج از کشور برای درمان به ایران می آیند .

وی اضافه کرد : هزینه درمان در ایران برای لقاح خارج از رحمی حدود 10 تا 20 درصد هزینه خارج از کشور است .

صادقی می افزاید:حدود 250 نفر ماهانه برای سیکل لقاح درمان خارج رحمی به پژوهشگاه ابن سینا مراجعه می کنند که تعداد مراجعه کنندگان 3تا 4 برابر بیشتر است .

دبیر انجمن باروری و ناباروری ایران در باره آمار ناباروری در ایران می افزاید : در حال حاضر آمار دقیقی از میزان ناباروری در ایران وجود ندارد ولی به طور کلی بین 13 تا 18 درصد زوجین نا بارور در کشور وجوددارند .

دکتر محمد رضا نوروزی با اشاره به اینکه روال ناباروری در ایران مانند سایر کشورهای جهان است خاطر نشان کرد :اگر سالانه در کشور یک میلیون ازدواج ثبت شود به تعداد زوج‌های نابارور 150 هزار نفر افزوده می‌شود .

وی اضافه کرد : زوج‌های نابارور به کسانی اطلاق می شود که به مدت یکسال از هیچ روش جلوگیری از بارداری استفاده نکرد‌ه‌اند ولی هنوز بچه‌دار نشد‌ه‌اند و اقدامات درمانی نیز انجام نداده‌اند.

نوروزی با بیان اینکه بسیاری از زوج‌هایی نابارور به مراکز درمانی مراجعه نمی‌کنند اضافه می کند: مسایل فرهنگی، مالی و ناآگاهی زوجین موجب شده که آنان اقدامات درمانی را شروع نکنندو یا خیلی دیر به پزشکان و متخصصان مراجعه کنند .

دبیر انجمن باروری و ناباروری ایران دلایل فرهنگی و محیطی، بالارفتن سن ازدواج و افزایش سن تقاضا برای برای بارداری را در این زمینه تاثیر گذار می داند و می گوید:استرس و اضطراب‌ به صورت غیرمستقیم در روند باروری اختلال ایجاد می‌کند. آلاینده های ،صوتی و برخی از فعالیت‌هایی که در زندگی امروز انجام می‌شود مانند استفاده از لپ‌تاپ که به صورت مداوم روی پا گذاشته می‌شود و حرارت تولید می‌کند باعث اختلال در نطفه‌سازی در مردان می‌شود.

نوروزی اضافه می کند :تاثیر آلاینده‌های محیطی و شیمیایی در ناباروری نیز تاثیر گذار است. به طور نمونه مواد شیمیایی در محیط کار آقایان بر نطفه‌سازی مردان تاثیر می‌گذارد.

همچنین تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد که تاثیر برخی از موادی که در ظروف جدید نچسب به کار می ‌رود از طریق مواد غذایی قابل‌انتقال است و بر باروری مردان تاثیر می‌گذارد.

نوروزی افزود :روش‌های درمانی مانند اهدای تخمک و رحم جایگزین یا حتی اهدای جنین در مورد زوج‌های نابارور استفاده می شود ؛این روش‌ها هم پشتوانه قانونی و یا فتواهای شرعی در مورد آنها وجود دارد.

وی خاطر نشان می کند: تمامی روش های پیشرفته دنیا در ایران انجام می شود و تحقیقات گسترده ای در خصوص باروری از طریق سلول ها ی بنیادی در حال انجام است . افرادی که توانایی برای باروری در حد صفر را داشته اند درمان این افراد از طریق سلول بنیادی و کشت سلول بنیادی امکان باروری آنها را افزایش خواهد داد.