شهرستان ساری
بافت شهری ساری مرکز  استان مازندران رابه طوس بن نوذر نسبت می دهند که در قرن اول هجری به دست فرخان بن دابویه از ملوک گاوباره تجدید بنا شده است. مسجد بزرگ ساری اولین بنایی بود که مسلمین توسط ابوالخطیب، نخستین حاکم عباسی طبرستان، در سنه‎ْ 140 هجری قمری احداث کردند و سپس در همان مسجد جامع شهررا نیز بنا کردند. بنای این مسجد در زمان هارون الرشید به وسیله یحیی بن یحیی شروع و توسط مازیار بن قارون تمام شد. ساری بعد از اسپهبدان نیز تقریباُ تا به امروز مرکز مازندارن بوده است و فرمانروایان طاهری، زیدی و آل باوند تا سال 635 هجری در آنجا حکومت کرده اند. این شهر در سال 298 هجری توسط اقوامی که از دریای خزر و سواحل آن هجوم آورده بودند به آتش کشیده شدو در اوایل قرن چهارم در اثر سیل صدمات بسیار دید و خراب شد.
ساری در زمان سلطان محمد خوارزمشاه و نیز بعد از آن، در حمله مغول آسیب دید و درزمان مستوفی، شهر تقریبا ویرانه بود. در زمان شاه عباس اول بناهای مهمی در ساری ساختند. هنگامی که زندیه طبرستان را فتح کردند مرکز طیرستان، از ساری به بارفروش (بابل کنونی) منتقل شد. در دوره آغامحمدخان قاجار (1200 – 1211 هـ.ق) مرکز مازندران مجددا از بارفروش به ساری منتقل گردید. زلزله سال 1220 هـ‌. ق باعث تلفات جانی زیادی شد و شهر بیش از پیش روبه ویرانی نهاد. در دوران اخیر با عبور راه آهن از کنار شهر و احداث خیابانها و ساختمانهای دولتی بار دیگر ساری رو به آبادانی نهاد و امروزه یکی از شهرهای زیبای استان مازندران و شمال کشور است.
امامزاده عباس
مراکز دیدنی و تاریخی
* مجموعه صفوی فرح آباد
* برج رسکت
* برج سلطان زین العابدین
* پارک جنگلی میرزا کوچک خان
* پناهگاه حیات وحش دشت ناز
* امامزاده عباس
* بنای امامزاده یحیی
____________________
شهرستان آمل
شهر آمل از شهرهای بسیار قدیمی ایران در استان مازندران است. بعضی از مورخان و جغرافی نویسان سابقه‎ْ آن را به دوره پیشدادیان و کیائیان نسبت داده اند. شهر آمل با توجه به اشیاء و سکه هایی که از آن به دست آمده در دوره ساسانی پایتخت یامرکز آن منطقه بوده است. احتمالا مردم آمل در زمان حکومت مهدی خلیفه عباسی، به دین اسلام گرویدند و بعد از آن بناهای اسلامی در آنجا ساخته شد.
اوایل قرن هفتم حسام الدین اردشیر مرکزیت را از ساری به آمل آورد و قصر خود را در آنجا برپا داشت. در سال 795 هـ. ق امیر تیمور گورکانی آمل و ساری را غارت کرد و فرمان قتل عام ساکنین آن ها را صادر کرد و سه قلعه مهم از جمله ماهان سر را با خاک یکسان کرد. از آن پس آمل روبه ویرانی نهاد. آمل جدید در جوار شمال آمل قدیم بنا شده است وامروزه یکی از شهرهای آباد و زیبای شمال ایران به شمار می رود.
آثار تاریخی شهر آمل:

خانه اربابی-گچبری-
مراکز دیدنی و تاریخی
* قلعه شاهندشت
* حمام اشرف آمل
* پل دوازده پله
* آرامگاه امامزاده ابراهیم
* امامزاده عبدالله
* چشمه های آب گرم آهن یا آب فرنگی
* آب معدنی استراباکو
* چشمه آب گرم آب اسک
* آب گرم رینه
* آبشارشاهندشت لاریجان
* دریاچه ساهون
* خانه اربابی
____________________
شهرستان بابل
بابل از شهرهایی است که در دوران اسلامی نیز وجود داشته و به نام های مامطیران، مامطیر، بارفروش ده، بارفروش وبابل شناخته شده است. اولین نام این شهر مامطیر بود که در قرن دهم هجری بارفروش ده در محل آن بنا شدو هنگامی که محمدخالد حاکم آن بود بازار و عمارتی در آن بنا کرد. درسال 160 هـ .ق مازیار بن قارن مسجد جامع آن رابنا نهاد که شامل مساجد، عمارت، مدارس، دکاکین، سراها، بیوتات و سایه بود.
بارفروش به عنوان مرکز تجاری به ویژه در دوره صفوی از رونق، آبادی، وسعت و گستردگی برخوردار شد. شاه عباس اول فرمان داد باغ ارم را در قسمت جنوبی شهر بنا کنند. بابل در زمان فتحعلی شاه قاجار نیز اهمیت قابل توجهی پیدا کرد. قبل از انقلاب اکتبر روسیه، بابل از طریق بندر مشهدسر (بابلسر) با کشور روسیه ارتباط تجاری داشت و به یکی از مراکز مهم بازرگانی استان مازندران تبدیل شده بود. بابل امروزی شهری آباد و زیباست.
طبیعت بابل
مراکز دیدنی و تاریخی
* کاخ بابل
* پل محمدحسن خان
* قعه سلطان محمدطاهر
* امامزاده قاسم
____________________
شهرستان بابلسر
بابلسر در قدیم مشهدسر نام داشت. احتمالا این نام از واقعه شهادت امامزاده ابراهیم ابوجواب ملقب به اطهر، برادر امام رضا (ع) که در آنجا مدفون است، اخذ شده باشد. شهر فعلی بابلسر بیش از صدسال قدمت دارد و در مصب رودخانه بابل استقرار یافته است. این شهر در گذشته به عنوان بندرو مرکز تجارت ایران و روسیه رونق داشت. هنگامی که تجارت بین ایران و روسیه رونق داشت. هنگامی که تجارت بین ایران و روسیه تقلیل یافت و بنادر ترکمن، نوشهر و انزلی آباد گردید، بندر بابلسر موقعیت خود را از دست داد، ولی در دوران اخیر بیش از نقاط دیگر شمال مورد توجه رضاشاه قرار گرفت و به صورت شهر کوچک، ولی زیبا درآمد که اکنون یکی از بهترین و زیباترین گردشگاهها و استراحت گاههای شمال ایران به شمار می رود.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی شمال نیوز