فرودگاه بین المللی شهید هاشمی نژاد مشهد به عنوان یکی از دروازه های ورود به سرزمین آفتاب (حریم مطهر رضوی)، این روزها گامهای بلند توسعه و رونق را بر می دارد.

به گزارش ایرنا ، زمانی فرودگاه مشهد محدود به یک باند خاکی در محدوده "فلکه ضد" میدان 15 خرداد کنونی بود که برای فرود هواپیماهای کوچک نظامی به صورت موردی استفاده می شد.
نخستین فرودگاه مشهد در محل ورودی فرودگاه امروزی در سال1330 احداث شد که از سال 1346 هم روزانه با یک پرواز از نوع DC3 درمسیر تهران - مشهد مورد بهره برداری قرار گرفت.
با وجود آنکه تعداد مسافر آن روزها شاید به چند هزار نفر هم نمی رسید اما فرودگاه با پیش بینی و ظرفیت جابه جایی سه میلیون نفر در سال احداث شد.
طی همه این سال ها به مرور حجم تقاضا گسترش یافت اما تغییر چندانی در ساختار و امکانات فرودگاه ایجاد نشد آن گونه که فرودگاه در خدمات رسانی مطلوب به مسافران بویژه در چند سال اخیر بشدت دچار مشکل شد زیرا ظرفیت، فضا و شرایط آن پاسخگوی حجم انبوه زائر و مسافر نبود.
توسعه سفرها به مقاصد مختلف داخلی و نیز 22 کشور درکنار افزایش حجم جابجایی جمعیت ، مباحث تجاری و باری و افزایش پروازها گاه تا 200 مورد در روز همه و همه خود بیانگر وضعیت فرودگاهی است که امروز به عنوان فرودگاه بین المللی شهید هاشمی نژاد مشهد شناخته می شود.
مشهد به دلیل وجود بارگاه منور حضرت رضا (ع) طی یکی دو دهه اخیر با حجم انبوهی از مسافران مواجه شد که این افزایش و عدم رشد متناسب زیرساخت ها نه تنها در بخش هوایی که در حمل و نقل جاده ای و ریلی، خدمات و سایر بخش ها به یکباره بسیار مشهود بود و مردم و مسوولان را در فصول "پیک مسافر" و ایام مختلف با مشکلات عدیده مواجه کرد.
آنگونه که فقط در بخش حمل و نقل گاه مسافران روزها برای تهیه بلیت معطل می شدند و سفرهایشان اعم از ریلی، هوایی و جاده ای با تاخیرهای طولانی و نامناسب انجام می شد.
در واقع براساس آمارهای رسمی هم اینک سالانه بالغ بر 25 میلیون زائر و مسافر به مشهد سفر می کنند و طبق برآوردها این رقم در سال 1404 به حدود دو برابر می رسد.
این وضعیت در حوزه های خدماتی بویژه حمل و نقل ناشی از افزایش اقبال مردم به مشهد و زیارت بارگاه منور رضوی در ایام مختلف سال، بی توجهی و عدم پرداخت مناسب مسوولان در توسعه و ارتقای این زیرساخت ها بود.
در این میان فرودگاه مشهد هم از این قاعده مستثنی نبود مجموعه ای که با همان ظرفیت و امکاناتی که قبل از انقلاب برای سه میلیون مسافر احداث شده بود همچنان خدمات رسانی به مسافران را در سال های 1385و 86 برعهده داشته البته با کمبودها، ضعف ها و نواقص جدی و بسیار.
این شرایط موجب شده بود تا مسافران همواره ناراضی باشند آنگونه که تهیه بلیت در تمامی ایام سال مشکلات جدی داشت، پروازها نیز با تاخیرهای طولانی همراه بود و مسافران در میانه این تاخیرها و حجم جمعیت گسترده در فضایی محدود بشدت دچار سردرگمی و استیصال می شدند.
در همه این سال ها مسوولان کشوری و استانی خود از افرادی بودند که به دلیل شرایط خاص مشهد و ترددهای متعدد بطور مستقیم با مشکلات فرودگاه مشهد درگیر بودند، اما هیچ اقدام جدی در راستای بهبود وضعیت صورت نگرفت تا اینکه دولت نهم در جریان سفرهای استانی به خراسان رضوی یکی از محورهای مصوبات خود را طرح توسعه فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد قرار داد.
در جریان سفرهای اول و دوم دولت به استان با تخصیص اعتبارات ویژه از سوی سازمان هواپیمایی کشوری و تلاش مسوولان استان کار شروع شد و امروز با اقدامات توسعه ای که در این چند سال با سرعت و گستردگی شروع شده ،فقط طی سال 89 این مجموعه جابه جایی جمعیتی حدود شش میلیون و 100 هزار نفر را به انجام رسانده است.
در واقع از سه سفر رییس جمهوری به استان دو سفر اول و دوم مصوباتی برای حوزه فرودگاهی استان در پی داشت.
به گفته مدیر کل فرودگاه های استان در سفر اول مجوز استفاده از تسهیلات ذخیره ارزی به صورت فاینانس برای توسعه فرودگاه مشهد به شرکت فرودگاه های کشور به میزان بالغ بر 250 میلیارد ریال داده شد که به دلیل بروز مشکلاتی ،این امر محقق نشد.
با این وجود طی پیگیری های انجام شده و با دستور رییس جمهوری، شرکت فرودگاه های کشور طرح را ابتر نگذاشت و از محل منابع داخلی اعتبار لازم برای بازسازی فرودگاه مشهد را تامین کرد و پروژه های تعریف شده برای توسعه این مجموعه آغاز گردید.

"سعید چلندری" در این زمینه افزود : طی این مدت سالانه بالغ بر 100 میلیارد ریال برای پروژه های عمرانی فرودگاه اعتبار گذاشته شد که این رقم متغیر بود و در یک سال تا 200 میلیارد ریال نیز توسط شرکت برای تجهیز و راه اندازی ترمینال خارجی به وسعت 21 هزار متر مربع صرف شد.
وی گفت : احداث ترمینال زیارتی به وسعت 10 هزار متر مربع ، ترمینال واردات و صادرات کالا در وسعت سه هزارمتر مربع ، احداث ساختمان ایمنی ، زمینی شماره 2 و تجهیز کامل آن به وسعت پنج هزار متر مربع از جمله بخش های این طرح است.
وی احداث "تاکسی وی های براوو یک و دو" در وسعت 15 هزار متر مربع، پارکینک ترمینال خارجی و محوطه سازی آن در مجموع با مساحت 77 هزار متر مربع را از جمله این اقدامات در قالب مصوبات سفر اول عنوان و ذکر کرد : در مجموع هزینه ای که برای این شش پروژه گذاشته شد 457 میلیارد ریال بود.
به گفته چلندری، از سال 85 و 86 طرح بازسازی و توسعه فرودگاه آغاز شده و پروژه های دیگری هم علاوه بر آنها اجرایی شده است.
وی افزود : احداث طرح توسعه "اپرون" فرودگاه مشهد به مساحت 20 هزار متر مربع با هزینه 22 میلیارد ریال انجام شده که سال شروع آن 89 بوده و ظرف هشت ماه پایان یافته است.
وی ادامه داد : در کنار آن پروژه هایی هم توسط بخش خصوصی سرمایه گذاری شده که احداث ساختمان تعمیرات هواپیمایی تابان با 10 هزار و 500 متر مربع ، احداث ساختمان تعمیرات هواپیمایی ایران ایرتور به وسعت دو هزار و 550 متر مربع از جمله آنها است.
وی احداث ترمینال ضلع شرقی به وسعت شش هزار متر مربع و پارکینک طبقاتی در مساحت 38 هزار متر مربع از دیگر طرح های انجام شده یا در دست انجام توسط بخش خصوصی است.
وی گفت : در مجموع 265 میلیارد ریال حجم کل سرمایه گذاری بخش خصوصی در این پروژه هاست.
چلندری اظهارداشت: پارکینگ طبقاتی هم اینک40 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تا نیمه سال 91 به انجام می رسد.
وی افزود : در فاز دو و سه توسعه اپرون هم با هزینه تقریبی 75 میلیارد ریال در مجموع 60 هزار متر طرح توسعه انجام می شود.
این مسوول ادامه داد : با وجود عدم تخصیص فاینانس از محل منابع داخلی و کمک بخش خصوصی، فرودگاه مشهد در اجرای اصل 44 پیشگام بوده است و در بخش سرمایه گذاری بخش خصوصی موفقیت های خوبی حاصل کرده است.
در واقع امروز فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد بعد از مهرآباد تهران دومین فرودگاه پرترافیک کشور است و به لحاظ حجم پروازی نیز فرودگاه امام و مشهد در یک سطح قرار دارند و این شرایط با توجه به ساختار و موقعیت خاص مشهد می طلبد که به فرودگاه این شهر مقدس توجه ویژه ای شود.
چلندری توضیح داد : بعد از عدم تحقق فاینانس از محل منابع داخلی اعتبارات خوبی از سوی شرکت فرودگاه های کشور داده شد که توسعه ضلع جنوبی ترمینال فرودگاه مشهد با وسعت بیش از پنج هزار متر مربع با معماری برگرفته از معماری اسلامی و ضلع بیرونی ترمینال با 148 رواق نشات گرفته از سال ولادت امام رضا (ع) ساخته شد.
وی ادامه داد : همزمان با این شش هزار متر مربع ضلع بیرونی ، ضلع غربی ترمینال هم توسعه یافته که ظرف یکسال گذشته 12 هزار متر مربع به آن افزوده شده است.
وی اظهار داشت : در مجموع فضای ترمینال فرودگاه مشهد به 32 هزار متر مربع رسیده و بخش های قدیمی فرودگاه بازسازی شده است.
در واقع این فرودگاه بین المللی نیازمند امکانات خوبی است تا زائران و مسافران دچار سختی نشوند و بر این مبنا پتانسیل بالایی برای توسعه دارد و با حضور بخش خصوصی در این بخش مسوولان امیدوارند این مجموعه به سمت تجاری شدن پیش برود.
به گفته مسوولان فرودگاه بین المللی شهید هاشمی نژاد مشهد ، در حال حاضر با توجه به امکانات و توانمندی هایی که در فرودگاه ایجاد شده این مجموعه هم اینک به راحتی می تواند تا دو برابر این ظرفیت و روزانه 200 پرواز را خدمات رسانی کند.
این فرودگاه باید در چشم انداز 1404 برای جابه جایی جمعیتی حدود میلیون 15 مسافر در سال مهیا شود که مسوولان معتقدند با آهنگ رشدی که هم اکنون آغاز شده و حل مشکل اعتباری فرودگاه به این ظرفیت به زودی دست یابد.
مدیر کل فرودگاه های خراسان رضوی معتقد است که با توجه به پتانسیل های این استان باید توجه بیشتری به این فرودگاه شود و از منابع مختلف چون بودجه زیارت ، اعتبارات سفرهای استانی و مانند آن نیاز اعتباری این مجموعه برای توسعه تامین شود.
وی ادامه داد : در کمیته زیارت 250 میلیارد ریال اعتبار برای فرودگاه در نظر گرفته شد که با وجود پیگیری های ما و استانداری هنوز این مبلغ تخقق نیافته است.
وی اظهار داشت : در صورت تحقق اعتبارات ، فازهای دو و سه احداث و توسعه ترمینال شماره 2 داخلی و خارجی انجام ظرفیت فرودگاه تا پایان سال 1400 به 15 میلیون نفر در سال می رسد.
فرودگاه بین المللی شهید هاشمی نژاد در چند سال اخیر شکل و شمایل جدیدی به خود گرفته و روزبه روز زیباتر و خدمات آن قابل قبول تر می شود اما این فرودگاه همچنان نیازمند توجه ویژه است زیرا زائران حرم مطهر رضوی اعم از داخلی و خارجی توقع دو چندانی از مسوولان کشوری در این فرودگاه که دروازه ورود به خطه امام رضا (ع ) است را دارند.

گزارش: فاطمه یوسفی