مهد کودک در جامعه پذیری کودکان از اهمیت زیادی برخوردار است تا جایی که برخی از کارشناسان تاثیرپذیری حضور نونهالان در این مراکز را بیشتر از خانه و خانواده می دانند اما این کارکردها هنگامی موثر خواهد بود که توام با برنامه های تربیتی و آموزشی مناسب به نونهالان ارایه شود.
این اهمیت و تاثیرپذیری باعث می شود که نگاه به مهدهای کودک تغییر کند و برنامه های آموزشی و تربیتی آن با وسواس بیشتری مورد توجه قرار گیرد.
در مهدکودک، خردسالان با فراگیری نقاشی، شعر، سرود، بازی و ... با رویدادها و محیط اطراف خود آشنا می شوند اما همه کارکردهای مهدهای کودک نمی تواند به این کلاس ها ختم شود.
نونهالان در مهدهای کودک می توانند با کسب انواع مهارت های اجتماعی و زندگی برای زندگی آینده آماده شوند اما گمان می رود اکنون برخی مهدها از این اصل مهم فاصله گرفته اند.
این مراکز چنانچه برنامه آموزشی و تربیتی مناسبی برای کودکان ارایه کند نقش اساسی و مهم در تربیت کودکان خواهد داشت و می تواند محیطی امن و عاری از هر انحرافی برای تربیت آنان فراهم سازد.
بنابراین برای به ثمر نشستن این نهال ها و رشدِ درست آنان باید محیطی امن و عاری از هر انحرافی برای تربیت شان فراهم ساخت.
به باور برخی کارشناسان، تأثیرپذیری کودکان در مهد به مراتب بیشتر از خانه و خانواده است. اگر مربیان، افرادی آموزش دیده، کارآمد و متخصص در زمینه تربیت کودکان باشند خواهند توانست به بهترین شکل ممکن کودکان را تربیت کنند.
بسیاری از کودکان با رشد روزافزون شمار مادران شاغل، بیش از نیمی از روز خود را در مهدها سپری می کنند و رفتارها، ارزش ها و الگوهای بسیاری را از این مکان ها کسب می کنند، حال این مربیان و مسوولان مهدها هستند که باید ضمن عنایت به وظیفه خطیر تعلیم و تربیت و بهره گیری از شیوه های مثبت و کارآمد، در ساختن نسل آتی کمر همت ببندند.
به اعتقاد کارشناسان، وظیفه مهم این مراکز آشنا کردن کودکان با هنجارها، ارزش های جامعه و آموختن رفتار اجتماعی و نیز آشکار کردن استعدادهای نهفته در آنان است، به طوری که در آینده با ورود به مراکز آموزشی و هنری، این استعدادها هر چه بیشتر بارور شود.
در این مراکز کودک رفتارهای مورد پذیرش در جامعه را می آموزد. کودکانی که دوران کودکی را در مهد می گذرانند بهتر و راحت تر می توانند با محیط اطراف خود ارتباط برقرار کنند و در ارتباطات اجتماعی خود کمتر به مشکل برخورد می کنند و نسبت به دیگر کودکان به مراتب، جامعه پذیرتر هستند.
بسیاری از والدین بر این باورند که پدر و مادر باید به طور مطلق مسوولیت تربیت کودکان خود را برعهده بگیرند ولی روانشناسان معتقدند خانواده ها می تواند بخشی از تربیت کودکان را به مراکزی مانند مهد کودک ها بسپارند.
یک روانشناس در باره این مراکز می گوید: مهدهای کودک به عنوان نخستین پل میان خانه و جامعه بوده هرچند کانون خانواده به کودکان مجال رشد را می دهد اما برای ورود به جامعه، بچه ها نیازمند تجربه های گسترده تری هستند.
"اکرم سرلک " در خصوص انتخاب مهدها می گوید: والدین به ویژه مادران باید در انتخاب مهد فرزند خود دقت خاصی داشته باشند و هر چند ملاک اصلی را در انتخاب مهد تامین نیازهای روحی، جسمی و آموزشی کودکان بدانند، اما باید از مدیران مهدهای کودک رعایت استانداردهای تعیین شده توسط دستگاه های ذی صلاح را هم خواستار باشند.
این روانشناس می گوید: آنچه که موجب می شود والدین در انتخاب مهد دست به گزینش بزنند در وهله نخست میزان شهریه و در مراتب پایین تر، نزدیکی به محل کار یا خانه است.
سرلک می افزاید: معمولا والدین خانواده هایی که کودکان خود را به مهد می سپارند شاغل هستند و کمتر خانواده ای است که مادر خانواده خانه دار باشد و فرزند خود را به مهد بفرستد، البته با به وجود آمدن مشکلات اجتماعی و خانوادگی، شمار کودکان در مهدها افزایش یافته و این مراکز مورد استقبال مردم قرار گرفته اند.
این روان شناس با تاکید بر این که کودکان تا پایان سن دو سالگی باید در محیط خانواده پرورش یابند، می افزاید: بهترین زمان برای فرستادن بچه ها به مهدکودک، سه سالگی است زیرا تا 2 سالگی باید در کنار پدر و مادر باشند و به امنیت روانی برسند و وابستگی های عاطفی در آن ها شکل بگیرد.
** کیفیت خدمات مهدهای کودک
مادر یکی از فرزندان می گوید: دربرخی مهدها در ازای 30 کودک یک مربی وجود دارد که نتایج مطلوب و مثبتی ندارد و موجب بروز ناهنجاری در کودکان می شود که با واکنش والدین هم روبه رو می شود.
رضایی از جمله این پیامدهای منفی و جبران ناپذیر را که در نتیجه غیراستاندارد بودن برخی مهدها بوجود می آید، می گوید: فقر حرکتی، عدم آموزش کافی، ایجاد حس حسادت و خشونت در کودکان، خواب اجباری و نامناسب بودن تغذیه موجب لطمات جسمی و روحی در کودکان می شود که به مرور زمان آشکار می شود.
وی همچنین می افزاید: بهترین راه برای مقابله با این مشکل، شناسایی مهدهای استاندارد، دیدار والدین از محل و نیز آگاهی از نوع تغذیه و برنامه آموزشی این مراکز است.
رضایی همچنین تحصیلات مربیان و برقراری رابطه دوستانه با کودکان را از دیگر ویژگی مهدها برشمرد.
مادر دیگری می گوید: پذیرش بچه ها در مهدهای کودک متناسب با فضای موجود آن نیست به گونه ای که در اتاق هایی که فضای چندانی ندارد، تعداد زیادی کودک پذیرفته می شوند.
اصغرزاده می افزاید: با توجه به این که بچه ها در سنین رشد و نمو هستند و فعالیت آن ها زیاد است، کلاس هایی که هم اکنون در برخی از مهدهای کودک وجود دارد، برای آنها مناسب نیست.
مدیر یک مهدکودک دیگر نیز درباره اعتراض برخی از والدین درباره فضای مهدهای کودک می گوید: مهدکودک باید از نظر فضا با اصول آموزش و پرورش مطابقت داشته باشد اما به دلیل این که همه مهدهای کودک در منازل مسکونی است، ممکن است تا حدی این موضوع رعایت نشود.
وی عقیده دارد در کنار آموزش باید به امر تفریح بچه ها نیز به خوبی پرداخته شود تا احساس نکنند که از بازی دور مانده اند و نوعی دلزدگی برای آن ها ایجاد شود.
معاونت امور اجتماعی و پیشگیری از آسیب های سازمان بهزیستی در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا گفت: بهزیستی در سال های اخیر با برگزاری جشنواره‌های قرآنی، فرهنگی، توسعه ترویج قرآن، آموزش‌های علمی و آموزش قرآنی برای 10 هزار مربی سعی کرده است تا فضای معنویت و قرآن را در مهدهای کودک تثبیت کند.
"علی محمد زنگانه " افزود: امسال نیز ایجاد پایگاه الکترونیکی فعالیت‌های قرآنی کودکان زیر 7 سال، راه اندازی تلفن گویای داستان های قرآنی، حضور یک مربی قرآن در هر مهد کودک و انتشار نشریه قرآن کودک در دستور کار این سازمان قرار دارد.
وی اظهارداشت: بیش از 14 هزار و 500 مهد کودک در مدت 30 سال فعالیت بهزیستی به کودکان خدمات ارائه می کنند.
گزارش:ایرنا