هرچند مولفه های متعددی مانند چربی خون، سیگار و دیابت در بروز بیماری های قلبی و عروقی نقش دارد اما برخی افراد در سنین کودکی بدون علت مشخصی به اینگونه بیماری ها، مبتلا می شوند.

 گفته مسوولان بهداشت و درمان، بیماری های قلبی و عروقی در کشور سومین بیماری پس از حوادث و بیماری های روانی و نیز نخستین عامل مرگ و میر در کشور به شمار می رود بنابراین هر قدمی برای پیشگیری و درمان اینگونه بیماری ها، جان انسان های زیادی را نجات می دهد و از اهمیت بسزایی برخوردار است.
برخی از بیماری های قلبی بدون وجود ریزفاکتورهای موثر در این بیماری ها - مانند دیابت- و در سنین پایین، بروز می یابد پس باید به دنبال عواملی بود که زمینه بروز بیماری قلبی را فراهم کرده است.
تحقیقات نشان داده است که در صورت نبود عوامل موثر در بروز بیماری های قلبی و عروقی، زمینه های ژنتیکی و التهابی می تواند در بروز این بیماری ها نقش داشته باشد.
اما مطالعات و تست های ژنتیکی افراد می تواند بطور دقیق عوامل مستعدکننده ابتلا به بیماری را مشخص سازد و با کنترل این عوامل و استفاده از دارو از بروز بیماری های قلبی و سکته، پیشگیری کرد.
همچنین با بررسی ژنتیک افراد می توان پی برد که چه داروها و چه مداخلات درمانی برای فرد بیمار موثرتر است و روند درمانی آسان تر و ارزان تر خواهد شد.
مطالعات ژنتیکی کشورهای مختلف بر اساس قومیت و نژاد متفاوت است و اکنون نخستین بخش تحقیقات ژنتیک و آزمایشگاه مولکولی تحقیقات کاردیوژنتیک در بیمارستان شهید رجایی کار خود را آغاز کرده است تا مطالعات بومی در این زمینه جمع آوری شود.
دبیر انجمن کاردیوژنتیک و متخصص ژنتیک پزشکی به خبرنگار اجتماعی ایرنا می گوید: تعیین خطر بیماری های ژنتیکی در افراد هم برای پیشگیری و هم برای درمان، کاربرد دارد.
دکتر "سیدحمید جمال الدینی" می افزاید: یکی از مهمترین عوامل بروز بیماری های قلبی و عروقی، فاکتورهای ژنتیکی است اما در کشور ما برغم مطالعات جزیره ای انجام شده، تحقیقات مشخص و متمرکزی تاکنون در این زمینه وجود نداشت.
وی ادامه می دهد: تغییر سبک زندگی برای سلامتی بدن، کار دشواری است اما می توان با آزمایش های ژنتیکی، عوامل مستعد کننده ابتلا به بیماری های قلبی در افراد را شناسایی کرد و این عوامل را از همان ابتدا حذف کرد.
این متخصص ژنتیک پزشکی خاطرنشان می کند بطور مثال افراد معمولا در سنین 30 تا 40 سال دچار کلسترول -چربی خون- می شوند درحالی که علایم اولیه این بیماری در زمان بلوغ رخ می دهد.
جمال الدینی تاکید می کند می توان با مطالعات ژنتیکی، زمانی که هنوز عوامل خطر بروز بیماری های قلبی خود را نشان نداده است از پیدایش بیماری پیشگیری کرد.
وی می گوید: در حوزه درمان نیز اکنون جراحان و متخصصان قلب با هم اختلاف عقیده دارند بطور مثال برای درمان گرفتگی کرونر قلبی، دو روش درمانی جراحی و نیز مداخله داخلی مطرح است.
دبیر انجمن کاردیوژنتیک می افزاید: تحقیقات ژنتیکی با تعیین تغییرات ژنتیکی افراد، مشخص می کند که کدام یک از مداخلات درمانی در بهبود بیماری، موثرتر است.
جمال الدینی ادامه می دهد: مطالعات ژنتیکی در زمینه فارماکوژنتیک -دارو و ژنتیک- نیز موثر است چراکه بسیاری از داروها در افراد مختلف، پاسخ ها و واکنش های متفاوتی ایجاد می کند.
وی خاطرنشان می کند مطالعات جهانی نشان داده است که مصرف داروی گران قیمت پلاویکس و داروی ارزان و ساده "ای.اس.ای" -دو نوع داروی ضد انعقاد - در 50 درصد بیماران، هیچ تفاوتی ندارد.
به گفته این متخصص ژنتیک پزشکی، با تعیین عوامل ژنتیکی و اینکه کدام دارو برای بیمار موثرتر است می توان در اقتصاد دارویی نیز صرفه جویی عظیمی کرد.
جمال الدینی اضافه می کند اگر دوز داروی ضدانعقاد وارفارین در درمان بیماران قلبی و عروقی تنظیم نشود، آنان دچار خونریزی یا لخته شدن خون می شوند چراکه سرعت متابولیسم این دارو در افراد مختلف تا سه برابر متفاوت است. بنابراین باید تعیین شود که فرد از لحاظ ژنتیکی چه پاسخی به مصرف این دارو خواهد داشت.
به گفته دبیر انجمن کاردیوژنتیک، ارزش انجام آزمایش های ژنتیکی مانند معاینات بالینی است یعنی به اندازه معاینات در تشخیص و درمان بیماری نقش دارد.
جمال الدینی خاطرنشان می کند درمان دارویی بیماران براساس مطالعات ژنتیکی می تواند سن ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را 20 تا 30 سال به تاخیر بیندازد.
وی می گوید: هرچند نخستین بخش تحقیقات ژنتیکی در ایران، فعالیت خود را آغاز کرده است اما همه مردم نمی توانند برای انجام تست های ژنتیکی به این مرکز مراجعه کنند چراکه آنان باید منتظر بمانند تا ابتدا مطالعات پایه ای ژنتیکی در کشور انجام شود.
این متخصص ژنتیک پزشکی می افزاید: ابتدا باید مشخص شود بیماری های ژنتیکی در کدام مناطق و قومیت ها شایع تر است اما در حال حاضر نمونه های خون بیماران مراجعه کننده به بیمارستان شهید رجایی برای انجام آزمایش های ژنتیکی، جمع آوری می شود.
جمال الدینی خاطرنشان می کند تحقیقات ژنتیکی باید در اولویت طرح های پزشکان و دانشجویان علوم پزشکی قرار گیرد تا نتایج جمع بندی شده آن برای ارتقای سطح سلامت مردم استفاده شود.
وی یادآور می شود اکنون بانک ماده وراثتی دی.ان.ای DNA در مرکز تحقیقات ژنتیک بیمارستان شهید رجایی در حال شکل گیری است و اکنون 300 نمونه ژنتیکی جمع آوری شده است.
"باقر لاریجانی" رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز به خبرنگار ایرنا می گوید: ژنتیک ، حرف های تازه ای برای گفتن در زمینه پیشگیری و درمان بیماری های قلبی دارد.
به هرحال با توجه به اینکه هر مطالعه ژنتیکی در کشورهای مختلف با هم متفاوت است، راه اندازی بخش تحقیقات ژنتیک، امیدهای تازه ای را برای ارایه راهکارهای بومی در پیشگیری و درمان بیماری های قلبی به وجود آورده است.
"مرضیه وحید دستجردی" وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز اظهار امیدواری می کند با راه اندازی مرکز مطالعات ژنتیکی کشور از بیماری های قلبی و عروقی در کشور بتوان پیشگیری کرد.
گزارش:‌ایرنا