اخیراً سازمان بهداشت جهانی، آلودگی هوا را به همراه بیماریهایی همچون فشار خون، چربی خون و قند خون در فهرست عوامل خطرساز سلامت انسان قرار داده است.
ریزگردها موجود در هوای آلوده انواع مختلفی دارند، بعضی از این ریزگردها که بیشترین اثر را بر روی سیستم قلبی عروقی بدن دارند، آنهایی هستند که در اصطلاح 10ppmیا ریزگردهایی اند که قطری کمتر از ده میکرون دارند.
تمام ریزگردها می توانند با مکانیسم های بیولوژیک متفاوت اثرات نامطلوب بر سیستم قلب و عروق داشته باشند.
ریزگردها موجود در هوای آلوده به واسطه ترشح مواد التهابی در ریه باعث ایجاد اختلالات انعقادی ، افزایش ?ترمبوز? و اختلالات ?اندوتلیال? عروق و انقباض شریان ها می شوند و از طرفی با افزایش ضربان قلب ، افزایش فشارخون و کاهش تغییرات ضربان قلب طبیعی زمینه را برای تنگی عروق کرونر، سکته های قلبی و آریتمی های قلبی مساعد می کنند.
آلودگی هوا می تواند اثرات حاد و مزمن اگر شخصی در معرض آلودگی هوا به صورت گذرا قرار بگیرد دچاریک سری اثرات حاد مثل عدم ثبات پلاک آتروم (پلاک های تنگی عروق) و افزایش فشارخون وتعداد ضربان قلب می شود.
مطالعات نشان داده است در زمان هایی که آلودگی هوا در مرز تهدید است احتمال سکته قلبی و اختلالات ریتم قلب و مرگ ناگهانی افزایش پیدا می کند.
بیماران نارسایی قلب دچار حملات بیشتر تنگی نفس می شوند و افراد بیشتری دچار اختلالات ریتم قلبی می شوند.
همچنین کسانی که بصورت مزمن و طولانی در معرض آلودگی هوا قرار می گیرند، ممکن است به خاطر نقش التهابی ماندگاری که ریزگردها دارند، سیر ایجاد تنگی های عروق کرونردر آنها سریع تر شود .
روزهایی که آلودگی هوا در محدوده تهدید و یا خطر است. به تمام کسانی که بیماری های قلبی بخصوص تنگی عروق کرونر، نارسایی قلب، اختلالات ریتم و فشارخون بالا دارند توصیه می شود از محیط های با آلود گی بیشتر دور شوند و دیگر عوامل خطری که برای بیماری شان وجود دارد را با شدت بیشتری کنترل کنند.
افرادی که زمینه ناراحتی قلبی دارند، هنگام رفت و آمد در خیابان ها، بیش از افراد عادی در معرض خطر حملات قلبی هستند.
پژوهش ها در سالهای اخیر نشان داده است، ذرات میکروسکوپی معلق در هوا بر قلب ـ عروق نیز تاثیر میگذارد.
آلودگی هوای ناشی از ترافیک اتومبیل و دود کارخانهها مانند دود سیگار موجب نازک شدن سرخرگ گردن و در نهایت بیماری قلبی میشود.
مرگ زودرس ناشی از بیماری های قلبی در نواحی آلوده به اثبات رسیده است. برخی مواد آلوده کننده آثار التهابی روی دیواره داخلی سرخرگها بر جای میگذارد.
آلودگی هوا بیشترین تاثیر را بر ریهها بر جای میگذارد، آسم، برونشیت، بیماریهای انسدادی و سرطان ریه از جمله آثار آلایندههای هواست، ضمن اینکه آلودگی هوا در ایجاد بیماریهای قلبی نیز نقش دارد.
پنج گروهی که در رابطه با آلودگی هوا در معرض بیشترین خطر قرار دارند، کودکان، سالمندان، بیماران ریوی، بیماران قلبی و خانمهای باردار هستند.
بروز اختلالات رفتاری از جمله آثار و عوارض آلایندههای هوا به شمار میآید، آلودگی هوا باعث عصبانیت و پرخاشگری می شود .
سیگار، آلودگیهای شغلی و آلودگی هوا را سه عامل خطرساز بیماریهای ریوی نامید و گفت: این بیماریها از شایعترین بیماریهای جامعه بشری بوده و در این میان سرطان ریه شایعترین سرطانهاست.
خانمهای باردار و جنین در سه ماه نخست بارداری بیشترین تاثیر را از آلودگی میپذیرند، عدم خروج از منزل، نخستین توصیهای است که به این گروه از شهروندان و سایر گروههای در معرض خطر میتوان ارائه داد.